مرکز خدمات مشاوره برنامه ریزی و توسعه موسسه عالی آموزش وپژوهش مدیریت و برنامه ریزی، نشست تخصصی "پیامدهای حضور کارگران مهاجر بر ساختار اشتغال در بازار کار ایران" را روز چهارشنبه چهارم مهرماه در سازمان برنامه وبودجه کشور بصورت حضوری وآنلاین برگزار کرد

در این جلسه دکترسعید امیریان رئیس مرکز خدمات مشاوره برنامه ریزی وتوسعه ضمن خوش آمد گوئی به حضار، وجود مباحث اخیر در خصوص حجم مهاجران کشورهای همسایه و حساسیت های اخیر در خصوص آنها باعث شد تا این نشست با هدف بررسی پیامدهای مثبت ومنفی حضور کارگران مهاجر به ویژه کارگران افغانستانی برنامه ریزی و اجرا گردد.  

در ادامه دکتر غلامرضا کشاورز حداد، عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف، ضمن مرور تغییرات جمعیتی ایران و ناترازی منابع انسانی در اقتصاد ایران به چالش ها وسوالات این حوزه پرداخت.

 ایشان در این نشست گزارشی از حضور افغانستانی ها در ایران و مرور موج مهاجرتی آنان به شوک مهاجرتی از سال  2021 به بعد از افغانستان به ایران ارائه کرد و نمودارهای برآوردی جمعیت افغانستانی های شاغل و ساکن به کل جمعیت استان های مهاجر پذیر را به تصویر کشید. درادامه وی به شوک ورود مهاجرت 1400 افغانستان با بازگشت طالبان به حکومت و اینکه این مهاجرت به کدام استانها بیشتر انجام شده است پرداخت و گفت این مهاجرت ها بیشتر به استان های بوشهر ، خراسان رضوی و تهران ، البرز ، یزد ، قزوین و قم و در رتبه های بعدی استان های سمنان ، فارس، سیستان وبلوچستان ، مرکزی ،کرمان ،اصفهان و هرمزگان صورت پذیرفته است.

وی به بررسی آمار برآوردی تعداد افغانستانی های شاغل در استان های با حجم بیشتری از حضور کارگران مهاجر افغانستانی نسبت به سایر استانها شامل استان های تهران ، البرز ، اصفهان و فارس و همچنین استان قزوین در بخش کشاورزی پرداخت و توضیحات خود را ارائه کرد.کرمی افزود: .نمودارها نشان دهنده این  است که کارگران مهاجر افغانستانی در بخش های صنعت ، خدمات و کشاورزی به اموری شامل کارگران ساده وماهر ساختمانی،متصدیان ماشین ودستگاه های مونتاژصنعتی،کارکنان ماهر کشاورزی،جنگلداری،ماهیگیری ،عمده فروشی وخرده فروشی،تعمیر وسایل نقلیه موتوری،تولید چرم و مبلمان اشتغال دارند..

وی افزود: در این میان وضعیت صنعت فروش و ساختمان سازی نشان دهنده این است که کارگران مهاجر افغانستانی در این دو صنعت درصد بالایی را پوشش می دهند صنعت چرم ؛ صنعت پوشاک و جمع آوری پسماند از دیگر صنایعی است که در رتبه های بعد قرار داشتند . تحلیل اقتصادی ارایه شده از سوی وی نشان می دهد با ورود مهاجران افغانستانی به استانهای مذکور چرخه های تولیدی کامل تر شده و باعث بهبود فرآیندهای تولیدی و رونق اقتصادی شده است.

چالش های مترتب بر متغیر های اجتماعی ، اقتصادی ،سیاسی و امنیتی ایران که فضای جامعه ایرانی را نسبت به حضور کارگران مهاجر حساس نموده از موضوعات مطرح شده در این نشست بود . بررسی های ایشان نشان می داد بین حضور مهاجران افغانستانی در استانها با افزایش جرم و جنایت رابطه  معنی داری وجود ندارد. با این حال توصیه ایشان این بود که با ایجاد چارچوبی برای فعالیت آنها در کشور و فراهم نمودن امکان دادرسی به شکایات آنها می تواند در کاهش اقدامات مجرمانه موثر باشد.

دکتر مسعود محمدی الموتی عضو هیئت علمی موسسه عالی آموزش مدیریت وبرنامه ریزی نیز در ادامه به ارائه نقطه نظرات خود پرداخت و درخواست کرد تصویردقیقی ارائه شود که آیا حضور کارگران مهاجر در مجموع به نفع خواهد بود یا به ضرر؟ وی افزود: درمجموع برآورد این بود که بدلایل کمبود نیروی کار ساده در کشور مطالعات نشان دهنده این بوده که آثار مثبت بر بازار کار ایران بیشتر بوده است .

دکتر علا الدین ازوجی سرپرست امور اقتصاد کلان سازمان برنامه وبودجه کشور نیز ضمن بررسی آثار وپیامد هایحضور کارگران مهاجر بر ساختار اشتغال در بازار کار ایران به چگونگی گذر از چالش های منفی پرداخت و گفت: استفاده کارگران مهاجر از کالاهای یارانه ای مورد بحث است.آیا در ازای آن ایشان در مالیات کشور سهم دارند؟ وی افزود: لزوم تغییر در قانون مالیات موضوعی است که باید در دستور سیاستگذار باشد وباید روی این موضوعات کار شود .

درادامه جلسه کارشناسان و اساتید حاضر در نشست به ارائه نقطه نظرات و دیدگاه های خود پرداختند .