موسسه عالی آموزش وپژوهش مدیریت وبرنامه ریزی در تداوم برگزاری نشست های تخصصی خود ، نشستی را باعنوان " کرونا و اقتصاد آموزش در ایران"برگزار کرد.
به گزارش روابط عمومی موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی، در این نشست که با همکاری مشترک موسسه و پایگاه اطلاع رسانی و پایش آثار اقتصادی کرونا برگزار شد، مسائل و مشکلات آموزشی ایران در دوران کرونا و تبعات آن برای جامعه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت.
دکتر علی متوسلی مدیر کل دفتر خدمات پژوهشی موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی به عنوان دبیر این نشست از ضرورت بررسی مشکلات اقتصادی آموزش در ایران و تحلیل وضعیت خانواده ها و نهاد آموزش و پرورش در دوران کرونا سخن به میان آورد و اظهار داشت: آموزش مجازی محدودیت ها و فرصت هایی را برای جامعه به وجود آورده است که باید به دقت مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. میزان دسترسی خانواده ها به خدمات آموزشی، هزینه های مترتب بر آن، کیفیت آموزش و کمیت افرادی که قادرند از این امکانات استفاده کنند، در خور تأمل و برررسی است.همچنین این نشست می کوشد تا به بررسی نقش و جایگاه خانواده ها در ارائه آموزش بهتر به دانش آموزان بپردازد.
دکتر سعید صالح سخنران اول این سمینار آموزشی با اشاره به تأثیرات اشاعه ویروس کرونا بر مناسبات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، اشاعه کووید 19 را زمینه ساز تحولاتی چون گذر از فردگرایی به جمع گرایی، گسترش روحیه ایثار و فداکاری در جامعه، گذر از ترس فردی به ترس جمعی، عبور از دغدغه های فردی به دغدغه های جمعی در میان مردم و افزایش سرمایه اجتماعی در جامعه دانست که در نهایت آموزش آنها را نیز تحت تأثیر قرار داده است.
مدیر کل سازمان مدارس و مراکزغیر دولتی وزارت آموزش وپرورش در ادامه اضافه کرد: شیوع ویروس کرونا باعث تعطیلی آموزش در 190 کشور جهان و تحت تأثیر قرار دادن 1 میلیارد و 600 میلیون نفر از دانش آموزان شد که در نوع خود منحصر به فرد است و تاکنون جهان با چنین رویدادی مواجه نشده بود.
وی با اشاره به آمارهای ارائه شده از طرف سازمان یونسکو افزود: کودکان فقیر جوامع در نتیجه عدم دسترسی به امکانات آموزشی تا 5 برابر بیشتر از سایر کودکان از تحصیل و فرایندهای آموزشی باز خواهند ماند.
صالح تعطیلی مدارس کشور را موجب معضلاتی چون افزایش نابرابریها، کاهش همبستگی اجتماعی و تعاملات بین فردی و افزایش میزان خشونت های خانوادگی عنوان کرد و گفت: در ایران 14/5 میلیون نفر دانش آموز در بیش از 107 هزار مدرسه تحصیل میکنند که سرانه آموزشی آنها برابر با 4 میلیون تومان است و به همراه خانواده هایشان متأثر از موضوع کرونا شده اند.
وی تبعات اقتصادی شیوع ویروس کرونا برای نظام آموزشی کشور را بسیار زیاد عنوان کرد و خاطرنشان ساخت: هزینه هایی که برای تأمین اقلام بهداشتی و تجهیزات آنلاین به این نظام تحمیل شده است، فراتر از بودجه در نظر گرفته شده است.
اشتغال در مدارس غیر دولتی با چالش مواجه شده است
مدیر کل سازمان مدارس و مراکز غیر دولتی هزینه های تهیه گوشی همراه برای خانواده ها را با توجه به تغییر قیمت دلار بسیار گران دانست و افزود: البته این موضوع مدارس غیر دولتی و مسئله اشتغال را نیز با چالش جدی مواجه کرده است که در بعضی موارد با تعطیلی مدارس و عدم تمایل خانواده ها به صرف هزینه های زیاد برای آموزش آنلاین همراه بوده است.
وی تعطیلی یا کاهش فعالیت های آموزشی آموزشگاه های علمی آزاد، موسسات آموزش زبان و مجموعه هایی که به آنها وابسته هستند را از مشکلات دیگر نظام آموزشی عنوان کرد و گفت: فقط به عنوان نمونه تعداد 120 هزار نفر به صورت مستقیم در مراکز غیر دولتی آموزش و پرورش کار میکنند که امنیت شغلی آنها با خطر مواجه شده است.
صالح مشکل دیگر نظام آموزشی را عدم ثبت نام خانواده ها در مراکز پیش دبستانی به دلیل اشاعه این ویروس دانست و افزود: خانواده ها در مورد حضور فرزندانشان در مراکز پیش دبستانی با تردید و شک روبرو هستند و این موضوع برای نظام آموزشی کشور هزینه زاست.
وی در پایان سخنان خود مهمترین فایده اشاعه این ویروس را شکل گیری آموزشهای خارج از بستر رسمی و نهادهای دولتی خواند که البته با گذر از این دوران و با برنامه ریزی می تواند به ارتقاء کیفیت آموزشی منجر شود.
3/5 تا 4 میلیون نفر در ایران به ابزار هوشمند دسترسی ندارند
موسی بیات سخنران دیگر این نشست با اشاره به جهش ساختاری که در سازمان آموزش و پرورش پس از اشاعه کرونا ایجاد شد، معطل نماندن آموزش در کشور را نکته ای مثبت ارزیابی کرد و اشاره داشت: آنچه بیش از هر مسئله ای در آموزش مجازی برای ما حائز اهمیت است، موضوع عدالت آموزشی و بهبود کیفیت آموزش است.
مدیر گروه آموزش و پروش، فنی و حرفه ای دفتر مطالعات آموزش و فرهنگ مرکز پژوهش های مجلس ادامه داد: صاحب نظران در سراسر دنیا به دنبال بررسی این موضوعانی که در شرایط شیوع کرونا چه تعداد از دانش آموزان و با چه مطلوبیتی به خدمات و آموزش الکترونیک دسترسی دارند و برای ارتقای آن چه کارهایی لازم است؟
بیات خاطر نشان ساخت: در ایران سه و نیم تا چهار میلیون نفر به ابزار هوشمند دسترسی ندارند و بسیاری از نقاط کشور از دسترسی به اینترنت محرومند. همچنین بسیاری از دانش آموزان به صورت مشترک از یک ابزار هوشمند استفاده میکنند که این موضوع عدالت و کیفیت آموزش را تحت الشعاع قرار میدهد.
وی ادامه داد: موضوع هزینه بر بودن بسته های اینترنتی برای خانواده ها و اینکه تلویزیون قادر به پوشش تمام دروس برای دانش آموزان نیست، مسئله ای دیگر است که باید به آن توجه کرد، اما آنچه بیش از همه ما را متأثر می سازد؛ باز ماندن فرزندان این سرزمین از آموزش به دلیل مشکلات اقتصادی است.
پیوند نهاد خانواده و مدرسه در دوران کرونا
بیات نکته مثبت وضعیت ایجاد شده را پیوند نهاد خانواده و مدرسه برای تکمیل فرایند آموزش دانست و افزود: باید کاری کنیم که تمام مسئولیت آموزش فرزندان به دوش خانواده ها نیفتد و آنها برای تأمین ابزارهای هوشمند و بسته های آموزشی مناسب در مضیقه نباشند.
همچنین تبدیل شدن آموزش به گونه ای از خصوصی سازی و کالایی شدن، خطر آموزشی دوران معاصر است، به نحوی که آنهایی که توان مالی بهتری دارند، خلأهای آموزشی خود را پرخواهند کرد و خانواده های کم توان، با فقر آموزشی مواجه می شوند. بنابراین آموزش و پرورش مستعد طبقاتی شدن و افزایش نابرابری در جامعه است.
نکته آخر آنکه بودجه تنظیم شده فعلی با فعالیت های وزارت آموزش و پرورش همخوانی ندارد و باید در ردیف بودجه و اعتبارات جابه جای یهایی انجام شود.
توجه به ظرفیت بخش خصوصی در شرایط کرونا
دکتر عطیه وحیدمنش سخنران دیگر این نشست، بحران ایجاد شده در فضای آموزشی کشور را در کوتاه مدت و میان مدت موجب افزایش شکاف دسنرسی به آموزشی در کشور دانست که با انجام برنامه ریزی های بلندمدت می تواند باعث افزایش عدالت آموزشی در کل کشور شود.
استاد اقتصاد دانشگاه تهران افزود: ظرفیت بخش خصوصی باید در شرایط کنونی مورد توجه قرار گیرد تا به عدالت آموزشی و کیفیت بیشتر در محتوا نزدیک شویم و در نهایت نباید از یاد ببریم که شیوع کرونا باعث حرکت بستر آموزشی کشور به فضای مجازی شد که این موضوع فرصتی را برای ایران پساکرونا فراهم خواهد کرد و این نکته ای مثبت و درخور تأمل است.