موسسه عالی آموزش وپژوهش مدیریت وبرنامه ریزی در تداوم برگزاری نشست های تخصصی خود ، نشستی را باعنوان " کرونا و اقتصاد آموزش در ایران"برگزار کرد.

به گزارش روابط عمومی موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ­ریزی، در این نشست که با همکاری مشترک موسسه و پایگاه اطلاع رسانی و پایش آثار اقتصادی کرونا برگزار شد، مسائل و مشکلات آموزشی ایران در دوران کرونا و تبعات آن برای جامعه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت.

دکتر علی متوسلی مدیر کل دفتر خدمات پژوهشی موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ­ریزی به عنوان دبیر این نشست از ضرورت بررسی مشکلات اقتصادی آموزش در ایران و تحلیل وضعیت خانواده­ ها و نهاد آموزش و پرورش در دوران کرونا سخن به میان آورد و اظهار داشت: آموزش مجازی محدودیت­ ها و فرصت­ هایی را برای جامعه به وجود آورده است که باید به دقت مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. میزان دسترسی خانواده­ ها به خدمات آموزشی، هزینه­ های مترتب بر آن، کیفیت آموزش و کمیت افرادی که قادرند از این امکانات استفاده کنند، در خور تأمل و برررسی است.همچنین این نشست می­ کوشد تا به بررسی نقش و جایگاه خانواده­ ها در ارائه آموزش بهتر به دانش­ آموزان بپردازد.

دکتر سعید صالح سخنران اول این سمینار آموزشی با اشاره به تأثیرات اشاعه ویروس کرونا بر مناسبات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، اشاعه کووید 19 را زمینه­ ساز تحولاتی چون­ گذر از فردگرایی به جمع­ گرایی، گسترش روحیه ایثار و فداکاری در جامعه، گذر از ترس فردی به ترس جمعی، عبور از دغدغه­ های فردی به دغدغه­ های جمعی در میان مردم و افزایش سرمایه اجتماعی در جامعه دانست که در نهایت آموزش آن­ها را نیز تحت تأثیر قرار داده است.

مدیر کل سازمان مدارس و مراکزغیر دولتی وزارت آموزش وپرورش در ادامه اضافه کرد: شیوع ویروس کرونا باعث تعطیلی آموزش در 190 کشور جهان و تحت تأثیر قرار دادن 1 میلیارد و 600 میلیون نفر از دانش­ آموزان شد که در نوع خود منحصر به فرد است و تاکنون جهان با چنین رویدادی مواجه نشده بود.

وی با اشاره به آمارهای ارائه شده از طرف سازمان یونسکو افزود: کودکان فقیر جوامع در نتیجه عدم دسترسی به امکانات آموزشی تا 5 برابر بیشتر از سایر کودکان از تحصیل و فرایندهای آموزشی باز خواهند ماند.

صالح تعطیلی مدارس کشور را موجب معضلاتی چون افزایش نابرابری­ها، کاهش همبستگی اجتماعی و تعاملات بین فردی و افزایش میزان خشونت­ های خانوادگی عنوان کرد و گفت: در ایران 14/5 میلیون نفر دانش ­آموز در بیش از 107 هزار مدرسه تحصیل می­کنند که سرانه آموزشی آن­ها برابر با 4 میلیون تومان است و به همراه خانواده­ هایشان متأثر از موضوع کرونا شده اند.

وی تبعات اقتصادی شیوع ویروس کرونا برای نظام آموزشی کشور را بسیار زیاد عنوان کرد و خاطرنشان ساخت: هزینه­ هایی که برای تأمین اقلام بهداشتی و تجهیزات آن­لاین به این نظام تحمیل شده است، فراتر از بودجه در نظر گرفته شده است.

اشتغال در مدارس غیر دولتی با چالش مواجه شده است

 مدیر کل سازمان مدارس و مراکز غیر دولتی هزینه­ های تهیه گوشی همراه برای خانواده­ ها را با توجه به تغییر قیمت دلار بسیار گران دانست و افزود: البته این موضوع مدارس غیر دولتی و مسئله اشتغال را نیز با چالش جدی مواجه کرده است که در بعضی موارد با تعطیلی مدارس و عدم تمایل خانواده­ ها به صرف هزینه­ های زیاد برای آموزش آن­لاین همراه بوده است.

وی تعطیلی یا کاهش فعالیت­ های آموزشی آموزشگاه­ های علمی آزاد، موسسات آموزش زبان و مجموعه ­هایی که به آنها وابسته هستند را از مشکلات دیگر نظام آموزشی عنوان کرد و گفت: فقط به عنوان نمونه تعداد 120 هزار نفر به صورت مستقیم در مراکز غیر دولتی آموزش و پرورش کار می­کنند که امنیت شغلی آن­ها با خطر مواجه شده است.

صالح مشکل دیگر نظام آموزشی را عدم ثبت نام خانواده­ ها در مراکز پیش ­دبستانی به دلیل اشاعه این ویروس دانست و افزود: خانواده ­ها در مورد حضور فرزندانشان در مراکز پیش­ دبستانی با تردید و شک روبرو هستند و این موضوع برای نظام آموزشی کشور هزینه ­زاست.

وی در پایان سخنان خود مهمترین فایده اشاعه این ویروس را شکل­ گیری آموزش­های خارج از بستر رسمی و نهادهای دولتی خواند که البته با گذر از این دوران و با برنامه­ ریزی می ­تواند به ارتقاء کیفیت آموزشی منجر شود.

3/5 تا 4 میلیون نفر در ایران به ابزار هوشمند دسترسی ندارند

موسی بیات سخنران دیگر این نشست با اشاره به جهش ساختاری که در سازمان آموزش و پرورش پس از اشاعه کرونا ایجاد شد، معطل نماندن آموزش در کشور را نکته ­ای مثبت ارزیابی کرد و اشاره داشت: آنچه بیش از هر مسئله ­ای در آموزش مجازی برای ما حائز اهمیت است، موضوع عدالت آموزشی و بهبود کیفیت آموزش است.

مدیر گروه آموزش و پروش، فنی و حرفه­ ای دفتر مطالعات آموزش و فرهنگ مرکز پژوهش­ های مجلس ادامه داد: صاحب نظران در سراسر دنیا به دنبال بررسی این موضوع­انی که در شرایط شیوع کرونا چه تعداد از دانش آموزان و با چه مطلوبیتی به خدمات و آموزش الکترونیک دسترسی دارند و برای ارتقای آن چه کارهایی لازم است؟

بیات خاطر نشان ساخت: در ایران سه و نیم تا چهار میلیون نفر به ابزار هوشمند دسترسی ندارند و بسیاری از نقاط کشور از دسترسی به اینترنت محرومند. همچنین بسیاری از دانش ­آموزان به صورت مشترک از یک ابزار هوشمند استفاده می­کنند که این موضوع عدالت و کیفیت آموزش را تحت الشعاع قرار می­دهد.

وی ادامه داد: موضوع هزینه ­بر بودن بسته ­های اینترنتی برای خانواده ­ها و اینکه تلویزیون قادر به پوشش تمام دروس برای دانش ­آموزان نیست، مسئله ­ای دیگر است که باید به آن توجه کرد، اما آنچه بیش از همه ما را متأثر می­ سازد؛ باز ماندن فرزندان این سرزمین از آموزش به دلیل مشکلات اقتصادی است.

پیوند نهاد خانواده و مدرسه در دوران کرونا

بیات نکته مثبت وضعیت ایجاد شده را پیوند نهاد خانواده و مدرسه برای تکمیل فرایند آموزش دانست و افزود: باید کاری کنیم که تمام مسئولیت آموزش فرزندان به دوش خانواده­ ها نیفتد و آنها برای تأمین ابزارهای هوشمند و بسته­ های آموزشی مناسب در مضیقه نباشند.

همچنین تبدیل شدن آموزش به گونه­ ای از خصوصی ­سازی و کالایی شدن، خطر آموزشی دوران معاصر است، به نحوی که آنهایی که توان مالی بهتری دارند، خلأ­های آموزشی خود را پرخواهند کرد و خانواده­ های کم­ توان، با فقر آموزشی مواجه می­ شوند. بنابراین آموزش و پرورش مستعد طبقاتی شدن و افزایش نابرابری در جامعه است.

نکته آخر آنکه بودجه تنظیم شده فعلی با فعالیت­ های وزارت آموزش و پرورش همخوانی ندارد و باید در ردیف بودجه و اعتبارات جابه­ جای ی­هایی انجام شود.

توجه به ظرفیت بخش خصوصی در شرایط کرونا

دکتر عطیه وحیدمنش سخنران دیگر این نشست، بحران ایجاد شده در فضای آموزشی کشور را در کوتاه­ مدت و میان ­مدت موجب افزایش شکاف دسنرسی به آموزشی در کشور دانست که با انجام برنامه­ ریزی­ های بلند­مدت می ­تواند باعث افزایش عدالت آموزشی در کل کشور شود.

استاد اقتصاد دانشگاه تهران افزود: ظرفیت بخش خصوصی باید در شرایط کنونی مورد توجه قرار گیرد تا به عدالت آموزشی و کیفیت بیشتر در محتوا نزدیک شویم و در نهایت نباید از یاد ببریم که شیوع کرونا باعث حرکت بستر آموزشی کشور به فضای مجازی شد که این موضوع فرصتی را برای ایران پساکرونا فراهم خواهد کرد و این نکته ­ای مثبت و درخور تأمل است.